Dieta wrzodowa – zasady, co jeść i unikać
Borykasz się z chorobą wrzodową i szukasz skutecznego sposobu na złagodzenie dolegliwości? Odpowiednio dobrana dieta może znacząco wspomóc proces leczenia i przyspieszyć powrót do zdrowia. Poznaj zasady diety wrzodowej oraz praktyczne wskazówki dotyczące komponowania posiłków.
Czym jest dieta wrzodowa?
Dieta wrzodowa stanowi specjalistyczną formę żywienia, stworzoną dla osób cierpiących na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy. Jest to wariant diety łatwostrawnej, której głównym zadaniem jest zmniejszenie bólu oraz wspomaganie procesu gojenia wrzodów trawiennych. Znajduje zastosowanie szczególnie w okresach zaostrzenia choroby, podczas terapii farmakologicznej oraz po zabiegach chirurgicznych.
Podstawowym założeniem tej diety jest eliminacja produktów i potraw drażniących błonę śluzową przewodu pokarmowego oraz ograniczenie tych, które stymulują wydzielanie kwasu żołądkowego. Prawidłowo skomponowane posiłki łagodzą typowe objawy, takie jak:
- bóle żołądka i brzucha
- zgaga
- nudności
- odbijanie
- uczucie dyskomfortu w nadbrzuszu
Rola diety w leczeniu choroby wrzodowej
Odpowiednie żywienie stanowi nieodłączny element terapii choroby wrzodowej, uzupełniając leczenie farmakologiczne. Nawet najskuteczniejsze leki nie przyniosą oczekiwanych efektów bez modyfikacji nawyków żywieniowych. Lekkostrawne posiłki wspierają proces gojenia się wrzodów i poprawiają jakość życia pacjentów.
W przypadku zakażenia bakterią Helicobacter pylori, dieta wrzodowa wspomaga działanie antybiotyków stosowanych w leczeniu. Regularne spożywanie 5-6 małych posiłków dziennie zapobiega nadprodukcji kwasu solnego w żołądku, tworząc lepsze warunki do regeneracji uszkodzonej błony śluzowej.
Zasady diety łatwostrawnej
Podstawą żywienia w chorobie wrzodowej jest modyfikacja codziennego jadłospisu poprzez wykluczenie produktów trudnostrawnych i drażniących. Najważniejsze zasady to:
- spożywanie 5-6 niewielkich posiłków dziennie w odstępach 2-3 godzinnych
- stosowanie delikatnych metod obróbki termicznej (gotowanie na parze, duszenie bez obsmażania, pieczenie w folii)
- unikanie potraw zbyt gorących i bardzo zimnych
- dokładne rozdrabnianie i przeżuwanie pokarmów
- dbanie o różnorodność spożywanych produktów
Co jeść na diecie wrzodowej?
Dieta wrzodowa bazuje na produktach lekkostrawnych, które nie podrażniają błony śluzowej układu pokarmowego. Właściwy dobór składników pomaga zmniejszyć wydzielanie kwasu żołądkowego i wspiera proces gojenia się wrzodów.
Zalecane produkty spożywcze
| Grupa produktów | Zalecane produkty |
|---|---|
| Produkty zbożowe | jasna mąka pszenna, drobne makarony, ryż, kasza manna, kasza kukurydziana, płatki owsiane |
| Nabiał | mleko odtłuszczone, chudy ser biały, świeży kefir |
| Mięso i ryby | kurczak bez skóry, indyk, cielęcina, dorsz |
| Warzywa | marchew, dynia, ziemniaki, buraki, młody groszek (gotowane lub pieczone) |
Rola witamin i minerałów
W procesie leczenia choroby wrzodowej szczególne znaczenie mają:
- Witamina C – wspiera syntezę kolagenu i regenerację tkanek (źródła: gotowane brokuły, kalafior, ziemniaki)
- Kwasy omega-3 – wykazują działanie przeciwzapalne (źródła: oliwa z oliwek, olej rzepakowy)
- Witaminy A i E – działają antyoksydacyjnie (źródła: marchew, dynia, jaja)
- Cynk – przyspiesza gojenie się wrzodów (źródła: chude mięso drobiowe, owoce morza)
Czego unikać na diecie wrzodowej?
Skuteczne leczenie choroby wrzodowej wymaga eliminacji produktów nasilających dolegliwości i utrudniających gojenie się owrzodzeń. Szczególną uwagę należy zwrócić na potrawy pobudzające wydzielanie soku żołądkowego, które zwiększają kwaśność w żołądku. Dotyczy to zwłaszcza dań tłustych, smażonych oraz bogatych w substancje ekstraktywne.
- potrawy tłuste i smażone
- mocne wywary mięsne i galarety
- ostre przyprawy
- alkohol
- kawa (naturalna i zbożowa)
- napoje gazowane
Produkty, które mogą zaszkodzić
| Grupa produktów | Produkty do wykluczenia |
|---|---|
| Mięso i wędliny | wieprzowina, baranina, gęsina, tłuste wędliny, konserwy mięsne |
| Warzywa i owoce | surowe warzywa, kapusta, papryka, rzodkiewka, cytrusy |
| Produkty zbożowe | pieczywo świeże, razowe, żytnie, kasza gryczana, pęczak |
| Nabiał | sery żółte, topione, pleśniowe, jajka na twardo i smażone |
Znaczenie unikania czynników ryzyka
W procesie leczenia choroby wrzodowej istotne jest wyeliminowanie dodatkowych czynników ryzyka. Palenie tytoniu znacząco zwiększa ryzyko rozwoju choroby i utrudnia gojenie się wrzodów poprzez upośledzenie przepływu krwi w błonie śluzowej żołądka.
- zakażenie bakterią Helicobacter pylori (odpowiada za 80% wrzodów dwunastnicy i 60% wrzodów żołądka)
- stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ)
- przewlekły stres
- nieregularne spożywanie posiłków
- spożywanie bardzo gorących lub zimnych potraw
